Bebek ve Uyku, ayrılmaz ikili.
Bebeğiniz dünyaya geldi, harika bir his değil mi? Ama bir süre sonra geceler katlanılmaz hale gelebilir, bu durum beklenen bir şey olsa da ebeveynlerde büyük sorunlara yol açabilir. Yazımızda bebeğinizin gece boyunca uyumasına yardımcı olacak, böylece o gelişimini sağlıklı şekilde sürdürürken sizi de rahatlatacak bilgiler vermeye çalışacağız.
Yeni doğmuş bebeğinizle geçecek hayatın ilk günlerinde, onun için en iyi olan şeylere odaklanırsınız. Bu yüzden uykusuz geceler önce küçük bir bedel gibi görünür. Ancak bir süre sonra, her birkaç saatte bir uyanmak yıpratıcı olmaya başlar.
Ancak bu değişmez bir durum değil. Normalde yenidoğan bebekler ilk 4 aydan sonra beslenmek için uyanmadan gece boyunca uyuyabilirler. (1)
“Getting Your Baby To Sleep” kitabının yazarı Natalie Willes de, bazı bebeklerin 3 ay civarında gece melatonin üretiminin arttığını, böylece sirkadyen melatonin ritmini düzenlemeye başladığını ve, izin verirseniz gece boyunca uyumaya başladığını belirtiyor. (2)
Önemli olan, bebeğinizin sağlıklı büyümesine önemli katkısı olan kaliteli uyku alışkanlıkları oluşturmaktır. Çünkü güzel bir gece uykusu, bebeğinizin gelişimini, gün boyu öğrendiklerini düzenlemesini, enerji depolarını yenilemesini ve yeni güne mutlu, zinde ve en önemlisi öğrenmeye açık olarak başlamasını sağlar ve onun zihinsel gelişimini de hızlandırır. (3)
Gelelim bebeğinizin gece boyunca uyuması için nasıl uyku eğitimi verebileceğinize…
Uyku eğitimi nedir?
Uyku eğitimi, bebeğinize sizden (ebeveynlerden) veya bakıcısından yardım almadan kendi kendine uykuya dalmayı ve uykuda kalmayı öğretmektir. Birçok farklı uyku eğitim yöntemi var, ancak hepsi bebeğinize kendi kendini sakinleştirmeyi öğretmek ile başlar. Bazı aileler uyku eğitiminde, gece sütten kesme veya gece beslenmelerini durdurarak bunu sağlamaya çalışır, ancak gece sütten kesme uyku eğitimi için mutlaka gerekli değildir (Aslında 6 aylıktan küçük bebekler için çok uygun da değildir).
Uyku eğitimi bir bebeğin gece boyunca uyumasına yardımcı olabilir ama, "gece boyunca" ifadesinin gerçekte ne anlama geldiğini bilmek de önemli. Gece boyunca uyumak çocuğunuzun hiç uyanmayacağı anlamına gelmez, bu durum da bebekler için sağlıklı veya gelişimsel olarak uygun değildir.(4) Ayrıca bu terim, bebeğin tam ve kesintisiz 8 saat uyuyacağı anlamına da gelmez. Çoğu uzman, gece boyunca uyumayı en az 6 saat uyumak olarak tanımlar.
Minik yavrunuza uyku eğitimi vermek ona zarar verecek bir eylem değildir. Bu sizi kötü anne-baba da yapmaz. Detaylı bir çalışmada uyku eğitiminin bebeklerde duygusal veya davranışsal sorunlar, kötü uyku alışkanlıkları, bağlanma sorunları veya diğer olumsuz sonuçlarla ilişkisi tespit edilmemiş. (5) Ama yine de, bebeğinizin uyku eğitimine başlamadan önce, buna hazır olduğundan ve sağlık için ek bir gece bakımına ihtiyacı olmadığından emin olmak için doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin.
Uyku eğitimi ne zaman verilmeli?
Anne-bebek sağlığı merkezi veya çocuk doktorunuz, bebeğiniz için bir uyku eğitimi çizelgesi belirlemenize yardımcı olabilir. Çoğu uzman, bebeğin 4 ila 6 aylık olmasını beklemenizi önerecektir. Bu dönemde, bebekler genellikle kendilerini sakinleştirebilir ve uyku döngüleri daha düzenli hale gelmeye başlar. (6)
Bu dönemde bebeklerin çoğu geceyi (en az altı saat) uyanmadan (ara beslenme olmadan) geçirebilir. Başka bir fayda olarak, bu dönemde bebeğiniz büyük ihtimalle sallama, ninni söyleme veya beslemek gibi sakinleştirici yöntemleri anlayacak kadar gelişmiş olmayacaktır, böylece uyku eğitimi de kolaylaşacaktır.
7 Günlük Uyku Eğitimi Yöntemi
Küçük bebeğinize 7 günde uyku eğitimi vermek size imkansız mı görünüyor? Pek çok uzmanlar “evet, verilebilir” diyor, endişe etmeyin. Uyku eğitimi hedefleri her bebek için farklı olabilir, ancak olumlu bir uyku rutini oluşturmak ve kendini sakinleştirmeye yönlendirmek gibi stratejiler sizin ve bebeğinizin hayatını kolaylaştırır.
Şimdi gelin bebeğinizin uyku eğitimi için yedi günlük, adım adım bir rutin oluşturalım.
1. Gün: Düzenli bir rutine başlayın
Bebek küçükken normal olarak gündüz ve geceyi birbirine karıştırır. Öğleden sonra uzun süreler boyunca uyur ve yatma vaktinde oyun oynamak için uyanık olabilir. Ama Dr. John Herman (Dallas Çocuk Tıp Merkezi) "Son araştırmalar, bebeklere gece ile gündüz arasındaki farkın en başından itibaren öğretilebileceğini gösteriyor," diyor. (7)
Bunu ona yol göstererek sağlayabilirsiniz, örneğin:
· Bebeğinizi ilk günden itibaren erken uyandırın.
· Her gün aynı saatte kalkmaya çalışın.
· Bebeğinizin beşiğini pencerenin yakınına yerleştirin, böylece doğal ışık içeri girebilir.
Dr. Herman "Doğal ışık bebeklerin sirkadyen ritimlerini düzenlemelerine yardımcı olur," diyor. Doğal ışıkla uyumalarına izin vermek de bu süreci destekleyebilir. "Gün ışığında uykudan uyanırlarsa, kalkma zamanının geldiğini anlarlar. Eğer gece karanlıkta uyanırlarsa, sisn de desteğinizle tekrar uyumayı öğrenirler." diye ekliyor.
Siz de gece için kendinize uygun bir düzen başlatabilirsiniz:
* Önce belirli bir uyku vakti düzeni belirleyin.
* Bebeğinize uyku için tulumunu veya pijamalarını giydirin ve ışıkları söndürerek gece boyunca beşiğine yatırın.
* Onu yatağa yatırmadan hemen önce, bebeğinizin motor hareket ve algılama sisteminin yavaşlamasına yardımcı olan bir masal okuyun veya yavaş bir ninni/şarkı söyleyin. (aşağıda daha farklı öneriler de bulacaksınız)
2. Gün: Alıştırma mükemmelleştirir
İkinci gün, birinci gün seçtiğiniz rutini devam ettirmeye ve iyileştirmeye odaklanın. Colorado/Denver'dan Dr. Robert Ballard, çocuğunuzun hala gece beslenmesine ihtiyacı varsa, bunun dahi gündüz ile gece arasındaki farkı vurgulamak için bir fırsat söylüyor.
"Gece beslemelerini çok rahatlatıcı bir ortamda yapın, ışıklar kısık olsun. Bebeğinizi uyarmaktan kaçınmak için elinizden gelen her şeyi yapın," diyor. "Gündüz beslenmelerini ise onun ayaklarını gıdıkladığınız veya şarkılar söylediğiniz yüksek aktiviteli / hareketli bir hale getirin, böylece farkı algılamaya başlayacaktır." (7)
Her ebeveyn biraz da gözlemci olmalı; Bebeğinizi akşamları neyin sakinleştirdiğine dikkat edin. Örneğin, banyo bir bebek için sakinleştirici, diğeri için canlandırıcı olabilir.
Central Michigan Üniversitesi'nde psikolog ve çocuk uyku araştırmacısı olan Dr. Carl Johnson ise, uyku yardımı için “beyaz gürültü” eklemeyi de deneyebilirsiniz diyor. "Bir vantilatörün veya klimanın uğultusu veya statik ses (hafif cızırtı) veren bir radyo birçok bebek için fayda sağlayabilir. Beyaz gürültünün iyi yanı da, bebeğiniz daha öngörülebilir bir şekilde uyumaya başladığında zamanla uygulamasını azaltabilmenizdir." (7)
3. Gün: Birkaç damla gözyaşına hazır olun!
Üçüncü gün, çocuğunuzu hala uyanıkken beşiğine yatırmayı deneyeceğiz.
Eğer, yatma vaktinde bebeği beslerken göğsünüzde uyuya kalırsa, beşiğe koyduğunuzda gözlerinin açık olması için onu hafifçe uyandırın. Ya da daha iyisi, bebeğinizin yatma vakti beslenmesini belirlediğiniz yatma saatinin başlangıcına kaydırın. Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı uzmanı Dr. Erkan Uçlar, “Eğer bir bebek uykuya sürekli emzirilerek ya da biberonla beslenerek dalıyorsa, emzirme ile uykuyu ilişkilendirebilir. Bu durum zamanla uykuya başka yollarla dalmasına engel olur. Bebeğin herhangi bir yardım olmadan uykuya dalması isteniyorsa, uykulu hale gelene kadar emzirilmeli fakat bu şekilde uyuyakalması engellenmelidir.” diyor. (8)
Ebeveynler için bebeklerinin (ve çocuklarının) ağlaması doğal olarak acı vericidir, ancak kendinize nihai sonucun -yani daha fazla uykunun- tüm aileye fayda sağlayacağını hatırlatmaya devam edin.
Dr. Schaefer, "Bebeğiniz herşey yolunda iken ağlarken onu görmezden gelmenin psikolojik zarara yol açacağı endişesini duymayın" diye vurguluyor. Eğer destek ihtiyacını başka eylemleriniz ile karşılıyorsanız, bu durum onun güvenlik hissini azaltmayacaktır.
Eğer gece ağlaması olursa, bebeğinizi periyodik olarak kontrol edin ve orada olduğunuzu ve hafifçe, güvende olduğunu söyleyin, sevginizi anlatın; Sakin bir tonda konuşmanız ona bir ninni etkisi yaratacaktır. İlk gece için böyle bir durumda onu üç ila beş dakikada bir kontrol etmeyi hedefleyin.
Ancak, ziyaretlerinizi kısa tutun: Işığı kesinlikle açmayın, beşikten çıkarmayın veya emzik veya biberon vermeyin. Washington DC den Çocuk gelişim uzmanı Dr. Claire Lerner, "Bu şekilde koltuk değneklerinden biriyle uykuya dalarlarsa, ertesi gece uyandıklarında veya yatma vakti geldiğinde tekrar ağlayacaklardır" diyor. (7)
4. Gün: Zorluklara göğüs gerin
Dördüncü gün, bebeğiniz ağlamanın sonuç vermediğini biraz daha erken hatırlayacaktır.
Bu durumu protesto etmeye devam ettiğinde, tepki sürenizi her 10 dakikada bir olacak şekilde uzatabilir veya önceki gibi onu birkaç dakikada bir kontrol etmeye devam edebilirsiniz. Ancak ne olursa olsun, pes etmeyin.
Indianapolis'ten Dr. Deborah Givan, "Eğer tutarsız olursanız, bebeğiniz direnmeyi öğrenir; yarın gece çıtayı yükseltir ve iki kat daha uzun süre ağlar" diyor.
5. Gün: Bebeğiniz düzene alışmaya başlar
Çoğu bebek bu programa üç ila beş günde alışır, bu yüzden bu gece sizin şanslı geceniz olabilir. Eğer hala kendi başına uyanık duruyorsa, ona yanıt verme sürenizi 15 dakikaya uzatabilir veya isterseniz daha sık da kontrol edebilirsiniz. Dr Lerner, "Bazı bebekler sizin onları sıkça kontrol ettiğinize dair güvenceye ihtiyaç duyarlar, ancak diğerleri bunu kendisi ile alay ediliyormuş gibi algılayabilir," diyor. (7)
Uzmanlara göre, eğer odaya her girdiğinizde çocuğunuzun tepkisini beslediğinizi fark ederseniz ve uzak durmaya tahammül edebiliyorsanız, bunu yapmakta bir sakınca yok. Arzu ederseniz kapı aralığından veya bebek monitöründen onu izleyin, ama sizi görmesin.
Bu noktada sık karşılaşılan diğer bir sorun ise gece beslemeleridir. 3 ila 4 aylıkken bazı bebekler bunları bırakmaya hazırdır, ancak daha küçük bir bebekte beslemeyi aniden kesemezsiniz. Ancak, kesmek yerine beslemeyi olabildiğince kısa ve sessiz tutabilirsiniz. Teselli etmek için bebeğinizi kucaklayın ancak ona şarkı söylemeyin. Bez değiştirmeniz gerekiyorsa bile ışıkları kapalı tutun ve işiniz biter bitmez, uyanık olsa bile beşiğine yatırın. Kısacası uykusunu aymayın.
6. Gün: Bebeğiniz Gece Boyunca uyuyabilir...
Kulağa mutluluk gibi geliyor, değil mi? Büyük ihtimalle koridorda biraz dolaşacaksınız. Kendinizi bebeği kontrol etmek için kalkarken bulabilirsiniz, ama rahatlamaya çalışın. Odası soğuksa ona sıcak tutacak bir ayaklı tulum veya pijama giydirin. Bebek monitörünüz var ise sesini biraz kısın, böylece sadece gerçekten sıkıntıda olduğunda onu duyabilirsiniz.
Artık bu kadar ilerleme kaydettiğinize göre, en ufak bir seste hızlı bir şekilde içeri dalarak bunu mahvetmeyin. Bebeğinizin kendi kendine tekrar uykuya dalmayı öğrenmesine izin verin.
7. Gün: Siz de rahat uyuyorsunuz
Büyük bir övgüyü hakkettiniz...
Elbette, hastalık, bir kardeş gürültüsü veya alışılmadık bir otel odası gibi aksilikler olacaktır. İyi uyuyan çocuklar bile ara sıra sorunlar yaşar. Ancak ihtiyaç duyduğunuzda bu plana geri dönün. Bebeğiniz ikinci seferde daha az zorlukla tepki verecektir çünkü uygulamayı zaten öğrenmişti.
Uyku eğitimi daha uzun sürer mi?
Biz bu yazımızda 7 günlük bir programdan bahsettik. Ancak uyku eğitimi zaman çizelgesi her bebek için farklı olabilir. Genel olarak, uyku eğitimine başladığınızda siz de istikrarlı olduğunuz sürece bir (veya iki) haftadan uzun sürmez. Yazının başında ne demiştik? "Siz izin verirseniz" gece boyu uyuyabilir!
Ancak, eğer uyku eğitimi iki haftadan sonra dahi "kalıcı" olmadıysa daha farklı yöntemler (aşağıda) denemek, veya rehberlik için sağlık uzmanınızla görüşmek gerekebilir. Belki de bebeğiniz henüz gece boyunca uyumaya hazır değildir. Bu durumda farklı bir yöntem denemeden önce bir süre ara vermeniz gerekebilir.
Diğer uyku eğitim yöntemleri
Yukarıda ana hatlarını verdiğimiz yedi günlük yöntemin dışında, uyku eğitimi için birçok farklı yaklaşım da mevcut. Siz ve bebeğiniz için hangi yöntemin en iyi işe yaradığını bulmak biraz deneme yanılma gerektiriyor olabilir, aşağıdakiler de deneyebilirsiniz.
Ağlatarak uyutma yöntemi: Biraz zorlayıcı olan bu yöntemde, ebeveynler bebeklerini beşiğe koyduktan sonra odadan ayrılırlar ve dışarıda kalırlar. Bazıları tüm gece boyunca ağlamalara yanıt vermemeyi seçerken, diğerleri belirli bir ağlama süresinden sonra odaya geri döner.
Ferber yöntemi: Ebeveynler ağlamaya hemen değil, belirli aralıklarla tepki verirler ve bu tepki aralığı her gece biraz daha uzar.
Sandalye yöntemi: Bu uyku eğitiminde, bir ebeveyn bebek uykuya dalana kadar beşiğinin yanında oturur. Sakinleştirici tekniklere gerek yok, sadece varlığınız yeterlidir. Siz odadan çıkana kadar sandalyeyi her gece beşikten biraz daha da uzaklaştırın.
Al, bırak yöntemi: Bunu uyku eğitimi için "ağlamasız" bir çözüm olarak düşünün. Bebeğiniz her huysuzlandığında, onu kısa bir süre sakinleştirin, sonra tamamen uykuya dalmadan hemen önce onu yalnız bırakın.
Azaltma yöntemi: Ebeveynler, bebeklerinin kendi başlarına uykuya dalmasını engelleyen yatıştırıcı tekniklere (besleme, mırıldanma veya sallama gibi) olan bağımlılıklarını "azaltmaya çalışır".
Gece uykuya yardımcı olacak ipuçları
Hangi uyku eğitimi yöntemini seçerseniz seçin, buradaki ek ipuçları da bebeğinizin sağlam bir gece uykusu çekmesine yardımcı olabilir:
· Bir yatma vakti rutini oluşturun. Banyo yapın, Tulum/Pijama giydirmeyi bir aktivite haline getirin, hafif bir masaj yapın, kitap okuyun veya sarılın. Yatma vakti rutinleri, bebeğiniz/küçük çocuğunuzun uykuya hazırlanmasına yardımcı olur ve daha iyi uykuyla ilişkilendirilir. (9)
Bir araştırma “Tutarlı bir yatma zamanı rutininin (ışıklar sönmeden hemen önce yapılan aktiviteler) oluşturulması, sağlıklı uyku alışkanlıklarının bir parçası olarak sıklıkla tavsiye edilmektedir.” diyor (10) Tutarlı bir rutinle, bebeğiniz bunları yatağa girme eylemi ile ilişkilendirmeye başlayacaktır.
· Doğru zamanı ayarlayın. Bebeğinizi yatağa yatırdığınızda uykulu olmalı ancak aşırı yorgun olmamalıdır. Göz ovuşturma, esneme ve düşük göz kapakları gibi belirtileri arayın.
· Gelişme dönemi geçişleri sırasında uyku eğitimi vermekten kaçının. Örneğin geç dönemde bu eğitimi veriyorsunuz ama küçük çocuğunuz kreşe yeni başladıysa; Yeni bir eve taşındıysanız; Diş çıkarmaya başladıysa… Onun hayatındaki buna benzer büyük geçişler sırasında uyku eğitimi vermekten kaçının, aksi takdirde başarılı olma olasılığınız daha düşük olur.
· Ona biraz zaman tanıyın. Bebeğiniz ağladığında hemen odasına koşarsanız, uyku eğitimi beklenenden daha uzun sürecektir. Biraz huysuzlanmalarına izin verin, sonunda bebeğinizin gece boyunca uyumasıyla ödüllendirilebilirsiniz.
Son Söz
Biz size nasıl destek olabiliriz?
Düzenli okuyucularımız, ozmoz.shop müşterilerimiz ve e-posta bülteni üyelerimiz biliyorlar. OZMOZ ailesi olarak öncelikle yavrularımıza sağlıklı ve sürdürülebilir ürünler sunmaya çalışıyoruz.
Özellikle de bebeklerimize. Daha önceki yazılarımızda da bahsettik, küçük bebeklerin vücut ısısı düzenleme mekanizması tam gelişmediği için, onlara uzun kollu ve patikli çok güzel uyku zamanı tulumları üretiyoruz. OZMOZ Clean&Safe gibi gerçekten üstün özellikli, saf organik, bebeğinizin sağlığını her şeyin üzerinde tutan, Dünyada ilk, patentli bir ürün grubumuz da mevcut.
Bu türde ürünlerimizi geliştirmeye, sizlere bebeğinizi güzel ve sağlıklı büyütmek için seçenekler sunmaya devam edeceğiz. İlginiz ve desteğiniz için sizlere de çok teşekkür ediyoruz.
Bu yazımıza da, ürünlerimizin sunumunda bize çok büyük katkı sağlayan sevgili Ozmoz çocuklarımız ile nokta koyalım.
Sevgi ile kalın,
Mukadder Özden, Anne ve Tekstil mühendisi
İlgilenenler için detay kaynaklar:
5) Aap.org
7) Parents.com
9) Medical Park
10) Nlm.nih.gov