İyi bir uyku için bebeğimi nasıl giydirmeliyim? TOG Değeri nedir?
Bebekler uyurken büyürler, bunu hepimiz biliyoruz değil mi?
Bilimsel araştırmalar da ninnileri doğruluyor😊. Uyku sırasında bebeklerimizin doku ve kemik gelişimi sağlanır, ayrıca kas ve organ onarımları gerçekleşir ve böylece fiziki gelişim sağlanır. Ancak, en az bunun kadar önemli olan zihinsel gelişim de uyku sırasında gerçekleşir. Nöron bağlantıları, uyanıkken toplanan duyusal verilerin işlenip saklanması, yani hafıza oluşumu ve öğrenme kapasitesi de uyku sırasında sağlanır. Ve en son olarak da, sağlıklı uyku immün sistemini güçlendirir, böylece hastalıklardan korunma veya hızlı iyileşme de sağlanmış olur.
Dolayısı ile konforlu bir uyku için bebeğinizi doğru şekilde giydirmek, onun büyümesi, sağlığı ve güvenliğini doğrudan etkileyen önemli bir ebeveynlik görevidir. Bu iş, kışın biraz daha önemli hale gelir. Bebek giyiminde özellikle kış mevsiminde bilinmesi gereken önemli bir unsur da, bebeğinizin pijamalarının veya uyku tulumunun TOG derecesidir.
TOG, kısa ifadesi ile tekstil ürünlerinde termal koruma değerinin ölçüm birimidir. “Thermal Overall Grade” kelimelerinin baş harfleri ile oluşur, “Genel Termal Sınıflandırma” değeri olarak Türkçe’ye çevrilebilir. TOG değeri, bir tekstil ürününün termal direncini, bir diğer deyişle sıcaklık aktarım miktarını gösterir. Böylece ebeveynlere bir giysinin veya battaniyenin bebeklerini ne kadar sıcak tutabileceği konusunda bilgi sağlar.
Tabii ki, bu termal koruma dış mekan gezintilerinde de çok önemlidir, ancak bu yazımızda esas olarak uyku giyimi konusuna odaklanacağız.
TOG Derecelendirmesinin Önemi
TOG değerinin bilinmesi, bebek ve yenidoğan kıyafetleri ve aksesuarları için özellikle önemlidir. Minik bebekler, çevresel sıcaklık değişimlerine karşı çok hassastır ve vücut sıcaklıklarını yetişkinler veya büyük çocuklar gibi kolayca düzenleyemezler. (Bu konuda sitemizdeki bir diğer yazıya da bakabilirsiniz, "Bebeğinizi Kışın nasıl giydirmelisiniz")
Örneğin, aşırı sıcaklık ciddi bir endişe sebebi olabilir, çünkü ani bebek ölümü sendromu (SIDS) riskini doğuran sebeplerden bir tanesidir. Tabii ki bu uç noktaya varmasa bile, gereksiz yüksek sıcaklık bebekler için rahatsızlığa, huzursuzluğa ve uyku düzeninin bozulmasına neden olabilir, böylece uyku konforunu bozar (sık uyanır) ve yukarıda belirttiğimiz kaliteli uyku yani büyüme azalır. Tersine durumda ise, daha az koruma sonucu bebeklerin vücut ısıları düşerek kolayca üşümelerine, yine konforsuz uykuya veya hastalanmalarına neden olabilir. (Ortam nemi de bir faktördür, yüksek nem hem sıcaklık etkisinin kuvvetlenmesine, düşük nem ise burun ve cilt kuruluklarına, dolayısı ile solunum problemlerine yol açabilir.)
Bu nedenlerle, iklim koşullarınıza veya mevsimlere göre doğru koruma faktörüne (TOG değerine) sahip uyku ürünlerini seçmek sadece bir konfor meselesi değil, aynı zamanda bebeğiniz açısından sağlık, büyüme ve güvenlik meselesidir.
TOG Değerlerini Anlamak
TOG seviyeleri, bebek/çocuk giyiminde genellikle 0,2 ila 3,5 TOG aralığındadır.
Bu aralıkta her bir seviye belirli bir amaca/döneme yöneliktir ve farklı koşullar için uygundur. İşte size seviyelendirmeyi anlamanıza yardımcı olacak genişletilmiş bir TOG kılavuzu:
- 0,2-0,5 TOG: Daha çok 24°C ve üzerinde ev içi sıcaklığında, oldukça hafif koruma düzeyini simgeler. Yaz için (veya güney bölgelerde bahar aylarında da) uygun olan TOG değeridir. Örneğin, gevşek yapılı kolsuz/atlet formunda bir body giydirmek, ince müslinden bir body, yada tek katlı bir örtü altında sadece bebek bezi ile uyutmak gibi. * Özellikle yenidoğan ve erken dönem bebeklerinde ayak üşütmesine yazın dahi dikkat edilmelidir.
- 0,5-1,0 TOG: Bu seviye, 21-24°C gibi ev içindeki yaz veya bahar (erken sonbahar) zamanlarına uygun, orta derecede koruma sağlama seviyesidir. Bu derecelendirmeye sahip bir uyku tulumu veya bebek battaniyesi gibi uyku ürünleri genellikle hafiftir ve nefes alabilen kumaştan yapılır. 0.5 TOG dereceli bir ürün kullanımına tipik örnek olarak, kısa kollu bir penye tulum veya body üzerine bir müslin battaniye örterek; yada böyle giydirip tek katlı bir uyku tulumu içinde veya çift katlı bir penye battaniye altında sadece bebek bezi giydirerek uyutmak olabilir.
- 1,0-2,5 TOG: Bu seviye ilkbaharın başları veya sonbaharın ilerlediği döneme denk gelir. Ev sıcaklığının 18-20°C arasında olduğu bir dönem düşünülebilir. Bu değere sahip bir koruma için, gündüz çift katlı bir pamuk örme battaniye veya uyku tulumu (çift kat örme kumaştan) altında/içinde, bebeğe uzun bacaklı/ayaklı bir tulum veya ayaklı harem alt ve uzun kollu üst giydirilmiş gibi düşünülebilir. Bu dönemde gece uykusu için ise, bebeğe önce bir atlet/body giydirilebilir, üzerine ayaklı tulum veya uzun kol üst+ayaklı harem takımı giydirip, örtü olarak da biraz daha kalın bir bebek battaniyesi kullanılır, hatta başını korumak için ince bir bere kullanılması da gerekebilir.
- 2,5-3,5 TOG: Bu seviye, daha soğuk mevsimlere (kış) ve/veya yeterli/düzenli ısıtmaya sahip olmayan ortamlara uygundur. Genel olarak 16-17°C civarında bir ev içi sıcaklık olduğu düşünülebilir. Bu dönem için kullanılan uyku tulumları/battaniyeler tipik olarak çift (bazen 3) katmana sahip olur ve bu katmanlardan en az bir tanesi ısıyı tutacak şekilde hacimli/tüylü olur. Örnek olarak dışı kumaş içi peluş iki katlı uyku tulumları veya iki kat örme kumaş arasında sentetik elyaf kullanılarak kapitone yapılmış kumaşın kullanıldığı ürünler düşünülebilir. Böylece bebeğimizin vücut ısısını gece gerekli seviyede tutmayı sağlayabiliriz. Bu koşullarda gündüz uykusu sırasında bebeğe önce bir body/atlet üzerine de patikli tulum yada patikli harem+uzun kollu üst takımı giydirilerek, yukarıdaki şekilde bir uyku örtüsü/tulumu altında uyutmak yeterlidir. Bere kullanmak ortama bağlı olarak tercih edilebilir. Gece uykusu için ise bere kesinlikle gereklidir (çift katlı olması tercih sebebidir), ayrıca gece uykusunda bebeğin göğsünü korumak için en dış katman olarak yelek gibi bir ürün kullanılması gerekebilir. Üzerine ya orta kalınlıkta bir bebek battaniyesi örtülmeli, ya da bahsettiğimiz içi peluşlu uyku tulumu kullanılmalıdır. Burada önemli olan nokta bebeğinizin sıcaklığını kontrol etmenizdir. Uzaktan ölçüm yapan bir termometre veya bebeğin burnu/alnına elinizin tersi ile dokunarak sıcaklık kontrolu yapmanız önemlidir. Eğer bebeğin sıcakladığını düşünüyorsanız bir kat giysiyi çıkartabilir, üşüdüğünü hissediyorsanız bir kat daha örtü ekleyebilirsiniz.
- 3,5 üzeri TOG: Genellikle bu seviye ürünleri ağır kış koşullarında dış geziler/gezintiler için kullanırız. Ancak ev/ortam sıcaklığı 16°C nin altına düşüyor ise, bu durumda da yeterli korumayı sağlamamız gerekir. Böyle bir durumda en alta ince bir body (Tercihan uzun kollu), daha sonra giysi olarak ayaklı ve uzun kollu koruyucu daha kalın bir ürün kullanılır. Daha sonra da korumayı tamamlamak için kalın örgüden veya çok katlı kumaşa sahip bir dış ceket kullanılabilir. Tabii ki tüm bunları giydirirken bebeğin hareket serbestisine dikkat edilmelidir. Daha sonra bebek uygun kalınlıkta battaniye altında veya yukarıda değindiğimiz içi peluşlu/çok tabakalı kalın bir uyku tulumu içinde uyutulabilir. Çift katlı bere mutlaka kullanılmalıdır, ayaklara da ekstra bir yumuşak patik kullanımı gerekebilir. Eğer ne kadar kalın bir giysi grubu giydireceğimizden emin olamıyorsak, önce temel düzeyde bir katmanlama ile giydirip, vücut sıcaklığını dikkatle kontrol ederek ilave katlar eklemeyi düşünebiliriz.
Eğer bir dış gezintiye çıkıyorsak, rüzgar etkisi çok hızlı sıcaklık değişimlerine yol açabileceği için, dış giysi bebeğin vücut ısısını içeride tutmak için rüzgar/yağmur geçirmez bir dış katmana sahip olmalıdır. (Bir kapşonlu Mont/Kaban veya Dokuma kapşonlu Tulum gibi) Ve tabii ki, daha kalın koruyucu bere ve eldivenleri de unutmamak gerekir.
Akılda tutulması gereken ek faktörler:
Oda Sıcaklığı: Uyku sırasında bir bebek odası için ideal oda sıcaklığı 20-22°C arasındadır. Modern bebek monitörleri bu bilgileri görüntüleyebilir veya bebeğinizin odası için ayrı bir oda termometresi kullanabilirsiniz.
Çok katmanlı giydirme: Bebeğinizin uyku giysilerini kat-kat giydirmek, aşırı ısınma riski olmadan vücut sıcaklığını ayarlamada daha fazla esneklik sağlar. Her bir giysi katmanı, genel TOG derecesine etkili bir şekilde katkıda bulunur ve bebeğinizi rahat ettirmek için daha fazla seçenek sağlar. Böylece bebeğinizi uygun sıcaklıkta tutarken hareketlerini çok kısıtlamamış olursunuz.
Kumaş/materyal: Uyku giysisinin malzeme seçimi bir diğer kritik faktördür. Pamuk gibi doğal lifler (tabii ki organik pamuk) özellikle alt katmanlar için çok daha iyidir, termal düzenleme için mükemmeldir ve %100 nefes alabilir. Terlemeyi önler ve gece boyunca sıcaklık dalgalanmalarını azaltarak bebeğinizin sağlığına olumlu katkıda bulunur. Tabii ki Yün de kış ayları için vazgeçilmez bir alternatiftir. Ancak en alt katmanda yün kullanımı bebeği rahatsız edebilir, bu nedenle merino yünü denilen en ince elyaftan yapılmış yumuşak ürünleri seçmek gerekir. Yün/pamuk karışımları da kullanılabilir. Ancak, özellikle uzun tüylü veya fırçalanmış/şardonlu şekilde imalat edilmiş sentetiklerden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Bu tür ürünler kullanılıyorsa, elyaf dökme özellikleri dikkatli şekilde kontrol edilmelidir. Peluş battaniye veya uyku tulumlarında elyaf dökme ihtimali olabilir, daha da dikkatli olunmalıdır. Bebeğin mikroplastikleri yutma ihtimali çok tehlikeli olduğundan, "Pamuk peluş" ürünler çok daha sağlıklıdır.
Bebeğinizin Seçimlerini de Düşünün: Yetişkinler gibi bebeklerin de konfor konusunda bireysel tercihleri vardır. Aşırı sıcaklamadığı veya üşümediğinden emin olmak için bebeğinizi her zaman düzenli olarak kontrol edin. TOG derecesini ve giysi katmanlarını bebeğin tepkilerine göre gerektiği gibi ayarlayın. Lütfen yeterli deneyime sahip olana kadar bebeğinizin vücut ısısını sık aralıklarla düzenli olarak kontrol ettiğinizden emin olun. (Terlemesini zaten görsel olarak anlarsınız, üşüdüğünü veya sıcakladığını hissetmek için temassız termometreniz yoksa burnuna veya alnına basitçe dokunun, yada ten rengindeki değişimleri izleyin.)
Ortam: bebeğinizi kendi odasında uyumaya hazırlamanız daha iyidir. Sakin ve loş ışıklı bir atmosfer, vücut dengesini sağlayacak, onları uyku zamanına daha iyi adapte edecektir; Ayrıca, doğal elyaf/malzemeden uyku giysileri, uyku tulumu veya battaniyeler, kolay uykuya dalmak ve iyi dinlenme için daha faydalı olacaktır. Sentetik kumaşlar statik elektrik üretip/üzerlerinde tutarlar, böylece vücudun doğal elektrik dengesi ile etkileşerek, uyku konforunu ve ısı dengelemesini etkileyebilirler.
Son Söz
Giysiler için TOG seviyelerini ve bebeğinizi iyi bir uyku için nasıl giydireceğinizi kavramak başlangıçta bunaltıcı gibi görünebilir. Bu yazımız ile size daha kolay karar vermede yardımcı olacak ipuçları sunmaya çalıştık. Çok katmanlı doğru ürün giydirme, ortam sıcaklıklarına dikkat etmek ve en önemlisi bebeğinizi gözlemlemek size çok yardımcı olacaktır. Bu temel bilgilerin küçük bebeğinizin büyümesi için dinlendirici ve güvenli uykular sağlamasını umuyorum.
Organik ve sürdürülebilir Ozmoz ürünlerimiz ise, çok geniş bir yelpazede yenidoğan ve bebek giysileri, uyku ürünleri sunarak size bu yolda yardımcı olmayı hedefliyor. Firmamızın ülkemizde ve Dünya’da bir ilk olan, patent ile koruduğumuz ve özel şekilde ürettiğimiz Ozmoz Clean and Safe yenidoğan ve bebek giysileri ise; Özen, Hassasiyet ve Sağlık korumasını zirveye taşıyor. Bu konudaki yazımızı ve ürünlerimizi de incelemenizi hararetle öneririm.
Sevgi ile kalın…
Mukadder Özden, Anne ve Tekstil Mühendisi.