Okul Öncesi Çocuk Giyiminde Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Bu yazımızda bebeklikten çocukluğa geçiş evresindeki giyim önerileri ve dikkat edilecek noktaları anne - babalara aktarmaya çalışacağız.
Artık bebeğimiz ayakları üzerinde, yürüyor, koşuyor, oyuncakları ile oynuyor ve konuşmaya çalışıyor. (Biraz da kafa şişiriyor olabilir😊) Doğaldır ki, çocukluk aşamasına girmiş bebeğimizin hareketlerinin gelişmesi ve çeşitlenmesi, giyim şeklinde de değişikliklere yol açacak. Yeni ailelerde genellikle her iki ebeveynin de çalışıyor olduğu durumlarda ise, artık kreş zamanı da gelmiş, ya da çocuğumuzu aile büyüklerine emanet ederek de çalışmaya gidiyor olabiliriz.
Bu dönemde bebeğimizin giysileri artık body, harem, tulum gibi parçalardan, dokuma pantolonlar, t-shirt sweat gibi üstler, elbiseler veya salopetler gibi klasik giysilere dönüşür.
Bu dönemde, çocuğumuzun bedensel gelişimini kısıtlamayacak, onu korurken aynı zamanda hem kendi dünyasını ve kişiliğini geliştirecek, hem de çevresi ile uyumlu olacak giysiler seçmeye önem göstermek önemlidir.
Temel başlıklar altında bu giysilerin nasıl olması gerektiğini inceleyelim:
Konfor
Öncelikle giysiler çocuğun artan fiziksel hareketlerine engel olmayacak şekilde ergonomik ve doğru kalıplar ile yapılmış olmalıdır. Dikimleri gerekli mukavemeti sağlayacak şekilde, çocuğu rahatsız etmeyecek iplik ve ayarla yapılmış olmalıdır. Moda diyerek, dar veya şekilsiz kalıplar ile yapılmış giysiler çocuğu sadece mutsuz eder.
Tabii ki kumaşlar, çocuğun sağlığını ve hareketleri sırasında ortaya çıkacak enerjiyi de düşünerek seçilmeli, yumuşak, nefes alabilen kumaşlar kullanılmalıdır. Burada tercih sırası pamuk (veya iklime göre yün) gibi (tercihen organik pamuk) doğal malzeme, sonrasında bambu veya viskon gibi suni elyaf veya ihtiyaca/uygulama yerine göre sentetik elyaf şeklinde olmalıdır. Özellikle erken yaş çocuk giysilerinde kumaşın kaynağı sorgulanmalı; hem giyeni hem de üretiminde çevreyi koruyan, kontrollü şekilde üretilmiş kumaşları kullanan markalar tercih edilmelidir. (Organik tekstil konusundaki yazımızı da incelemenizi öneririz)
Dayanıklılık
Çocuk giysilerinde dayanıklılık dediğimizde ilk olarak her türlü fiziksel harekete dayanıklılık anlaşılır. Diz üzerinde oyunlar, yerlerde yuvarlanmalar, oyun parklarında çeşitli ekipmanlarda yapılan hareketlere dayanacak bir mukavemete sahip olan kumaşlar seçilmelidir. Tabii ki bu giysilerin dikişleri de (dikiş iplikleri dahil) bu hareketlere dayanacak şekilde yapılmış olmalıdır. (Yani giysi üretiminde doğru/bilinçli dikim yöntemleri kullanılmış olmalıdır) (Bir çocuk giysisi alırken mutlaka içine de bakın, bunu bir alışkanlık haline getirin.)
Diğer bir dayanıklılık noktası da, tabii ki sık yıkamaya karşı dayanıklılıktır. Doğal olarak kolayca kirlenen çocuk giysileri yetişkin giysilerinde çok daha sık yıkanırlar. Bu nedenle de, giysilerin üretiminde kullanılan kumaşlar, boyarmaddeler ve baskılar bu sık yıkama koşullarına uygun şekilde seçilmiş olmalıdır. Ayrıca bu giysilerde kullanılan kumaşlar, üretici tarafından çekme/dönme, boya haslığı gibi temel kalite faktörlerine göre kontrol edilmiş olmalıdır. (Tabii ki, yıkama konusundaki yazımızda değindiğimiz gibi ürün etiketinde belirtilen yıkama koşullarına dikkat edilmelidir.)
Güvenlik
Çocuk giysilerinde en çok dikkat edilecek noktalardan birisi de güvenliktir. Boyun bölgesindeki uzun bağcıklar (boğulma riskine karşı), yutulabilir küçük düğmeler, kullanırken çocuğun enini kıstırabilecek fermuarlar gibi risk faktörleri mutlaka kurallara uygun şekilde kullanılmış olmalıdır.
Küçük parçalar/Aksesuarlar ya olmamalı, ya da sağlam şekilde dikilmiş olmalıdır. Özellikle fermuarların veya düğmelerin keskin kenarları olmamalıdır. Aşırı büyük kalıplı (Loose) giysiler oyun sırasında bir yerlere takılma, diğer çocukların ayağına dolaşma vb riskleri içerebilirler. Ayrıca, yukarıda açıklanan kumaşlardan kaynaklanabilecek riskleri uzak tutmak için, doğru standartlar (toksik olmayan boyarmaddeler) ile üretilmiş kaliteli kumaşlar kullanılmış olmalıdır.
Bir diğer güvenlik konusu da tutuşma riskidir. Özellikle kış aylarında ve sobalı ısınma yapılan evlerde tercih edilecek giysiler uzun tüylü olmayan ve savrulup tutuşabilecek büyük yada uçuşan parçaları olmayan (daha çok vücudu saracak şekilde) türde seçilmelidir.
Kullanım/Giyim kolaylığı
Bu dönem giysilerinde çocuğu kolay giydirebilmek çok önemlidir. Bu bağlamda çocuklar ve ebeveynler beli lastikli pantalonlar, kolay düğmelenebilen/kapatılabilen üstleri daha çok tercih eder. Üst giysilerde (Sweat, t-shirt gibi) belirli yaşa kadar bir omuzda çıtçıt olması kolay giydirmenin en önemli noktalarından birisidir.
Çocuk giysileri kalıplarında oyun/hareket faktörü mutlaka gözetilmiş olmalıdır. Tabii ki, oyun ve hareket kolaylığı için kumaşların esneyebilir (Stretch) yapıda olması da oldukça önemlidir. Ceplerin yapısı ve yerleri, giysiye göre kapaklı olması da konfor faktörlerinden bir tanesidir.
Havaya/Mevsime Uygunluk
Hem gün içinde değişen hava koşullarına/sıcaklığa uymak, hem de daha vücut ısısı dengelemede tam gelişme tamamlanmamış olabileceği için bu dönemde çocuğumuzu katmanlı (kat-kat) giydirmek önemlidir. Böylece soğuk-sıcak ortan arasında kolayca ısı dengelemesi yapılabilir. (Katmanlı giydirme bebeklikte de önemlidir, bu konudaki yazımızı da okuyabilirsiniz.)
Giysilerin yazın UV ışınlarına karşı koruyuculuk, kışın sıcak tutuculuk özellikleri dikkate alınmalıdır. Kışın baş bölgesini koruyacak kapşonlu giysilere ağırlık verilmeli; Yağmur koşullarında dışarı çıkılıyorsa çocuğun kolayca hastalanmasını önlemek için su geçirmeyecek bir üst giysi ve üst pantolon katmanı kullanılabilir.
Bu genel ve bilinmesi gereken özellikler rehberinden sonra ürünlere göre de inceleme yapalım:
Üstler (Tshirt, Uzun kollu tshirt, Sweatshirt, Gömlek, Bluz, Kazak gibi)
Materyal olarak, ülkemizde ve Dünya’da, Pamuk bir numaralı çocuk giyim kaynağıdır. Yumuşak, her kalınlıkta kumaş üretilebilen yapısı, doğallığı, nefes alan özelliği ile tercih edilir. Ozmoz olarak olabilecek her yerde Organik Pamuk alternatiflerini öneriyoruz. Tabii ki bütçe durumuna göre konvansiyonel pamuk veya çocuklarımıza daha sürdürülebilir çevre bırakabilmek için geri-dönüştürülmüş pamuk ürünler de yelpazeyi tamamlar. Akabinde suni elyaf olarak Viskon (ve türevleri Tencel, Modal gibi) ile Bambu viskon gelir. Bambu, yapısı gereği kısmen antibakteriyel olarak da bilinmektedir. Direk vücuda giyilen ürünlerde terleme ile bakteri/koku üretecek aşırı sentetik malzemelerden kaçınılmalı, bu malzemeler üst/dış katlarda (Gömlek, mont, kazak gibi) tercih edilmelidir.
Form/Kalıp olarak da, bu tip üst giysilerin kolay hareket sağlayacak kalıp formunda ve esneklikte olması şarttır. Ancak özel durumlar dışında çok geniş formlardan kaçınılması yerinde olur, bunlar hem üşüme hem de yukarıda izah edilen güvenlik sorunları yaratabilirler. Yakaların ve kol manşetlerinin yeterli esneklikte olması, çocukların giymesini kolaylaştırdığı gibi kullanırken de rahat etmelerini sağlar. Gömlek veya Bluz gibi genelde dokumadan yapılmış ürünlerde rahatlık payının doğru şekilde verilmiş olmasına, düğme veya çıtçıtların yeterli sıklıkta ve kolay kapatılabilir olmasna dikkat edilmelidir.
Üretim/Dikim olarak ise; Dikişler rahatsızlık/kaşıntı vermeyecek şekilde yapılmış, doğru kalitede iplikler kullanılmış olmalıdır. Kol altı gibi yerlerde güçlendirilmiş/doğru şekilde yapılmış dikim yöntemleri kullanılmış olmalıdır. Kullanılan etiket ve logolar çocuğa rahatsızlık/kaşıntı vermeyecek şekilde uygun malzemelerden seçilmiş olmalıdır.
Altlar (Pantolonlar, şortlar, Etekler)
Materyal olarak bu grupta da öncelik olarak pamuklu kumaşlar tercih edilmelidir. Denim gibi kumaşlarda ise çocuğa uygun kalınlıklarda ve yumuşak denimler kullanılmalı, ürünler yıkama yapılmış olmalıdır. Bu grupta (pantalon/şort/etek) Pamuk/Sentetik karışımları da çokça tercih edilir, kullanımdan kaynaklı aşınma riskini azaltır. Çocuk pantolonlarında ve eteklerinde bir miktar elastan olması önemlidir, hareketlerde ve oyun sırasında konforu önemli şekilde arttırır. Eteklerde de sentetik karışımlı kumaşlar oldukça yaygındır, ancak astarlarında pamuk/viskon gibi doğal malzeme kullanılması önerilir.
Üretim olarak, eğer pantolon diz bölgesi güçlendirilmiş olur ise, bu düşme veya yuvarlanmalarda koruma etkisi sağlar. Bellerde (pantolon/şort/etek) genellikle tam veya yarım lastik kullanımı yapılır. Bu hem çocuğun kolay giyimi ve konforu, hem de büyümesi sırasında ürünü daha uzun süre kullanabilmesi için faydalıdır. Belde lastik olması acil tuvalet ihtiyacında da çok yardımcı olur😊 Soğuk mevsim/havalarda paçası daha dar veya manşetli pantolonları tercih etmek de oldukça koruyucu olacaktır. Dikim tekniği olarak da, pantolon ve şortlarda ağ bölgesinin doğru şekilde ve takviyeli olarak dikilmiş olması giysinin ömrü açısından oldukça önemlidir.
Elbiseler / Salopetler
Materyalde öncelikli olarak doğal lifler seçilmelidir. Ancak bol/geniş kalıplı veya içine bir kat t-shirt vb giydirip bunun üzerinde kullanılacak elbiselerde suni/sentetik elyaf karışımlı malzemeler de kullanılabilir. Olabildiğince nefes alan, mevsimine uygun seçilmiş hafif veya orta-ağır kumaşlardan elbiseler tercih edilmelidir. Yaz elbiselerinde keten/kenevir gibi karışımlar daha havadar olacağı için seçilebilir. Bu durumda bu malzemelerin kaşındırıcı olmamasına dikkat edilmelidir. Kış elbiseleri daha ağır kumaşlardan, yünlü veya yün işlevi gören sentetik kumaş karışımlı malzemelerden olabilir, bunlar kullanıldığında da içine bir kat doğal ürün (atlet-tshirt gibi) giydirilmesi faydalıdır.
Üretim/tasarımında fonksiyonalite dikkate alınmalı, şirin gözüken ama çocuğun günlük kullanımda oyun veya aktivitesi sırasında rahatsızlık yaratacak komplike ürünlerden kaçınılmalıdır. Bu yaşların oyun temelli olduğu unutulmamalıdır. Elbise kalıpları çocuğun üzerinden serbest şekilde akacak, kolları rahat hareket ettirebilecek şekilde, etek yapıları da oynarken bir kazaya imkân vermeyecek şekilde olmalıdır. Özel gün (bayram, abiye gibi) giysileri tabii ki bu durumun dışındadır, onlarda da mümkün olduğunca pamuk/viskon gibi doğal temelli malzeme ile astarlanmış olmasına dikkate edilmelidir.
Dikim özellikleri elbiseler için de aynıdır, dikişler sağlam olmalı, konforu sağlayacak şekilde doğru formüle edilmiş ve doğru dikiş ipliği kullanılmış olmalıdır. Salopetlerin düğme dikimleri kopma/yutma riskine karşı düzenli kontrol edilmelidir.
Sonsöz
Giydikleri giysiler çocuklarımızın beden ve ruh sağlığı (özgüven) gelişimini etkiler. Bunun farkında olan Ozmoz, ürünlerini tasarlar ve üretirken her zaman çocuklarımızın sağlığı, güvenliği ve konforunu sağlamayı hedefler. Bunu elde etmek için de, kalıplarımız 40 yıla varan mesleki deneyimimiz ile titizlikle hazırlanır, Uluslararası standartta mankenler üzerinde defalarca denenir, yine bu standartlarda serilenir (bedenlere göre ayarlanır).
Kumaşlarımız kaliteli Türk üreticilerinden titizlikle seçilir, boyalı ve baskılı ürünlerin çoğu özel olarak Türkiye’de imal ettirilir. Bu tabii ki yetmez, her bir kumaş partisi firmamıza girdiğinde titiz testlerden geçer, uluslararası kalite standartlarına uymayan hammadde kesinlikle kullanılmaz. Dikimleri ise ergonomi, sağlamlık ve güvenlik unsuru dikkate alınarak yapılır, ardından %100 kalite kontrolden geçirildikten sonra ürünler size ulaşır.
Çocuklarımızın giysileri içinde mutlu olması temel amacımız; O gülen yüzler ebeveynlerin de mutluluğu, bizim de en büyük kazancımızdır…
Sevgi ve sağlık ile kalın,
Mukadder Özden, Anne ve Tekstil Mühendisi.